Fragmenty świata sprzed milionów lat zamknięte w bryłkach bursztynu – pokrótce o inkluzjach w bursztynie bałtyckim

Inkluzje w bursztynie bałtyckim od zawsze traktowano w sposób szczególny. Obecnie są poszukiwane, podziwiane, cenione. Są też przedmiotem badań naukowych. Należy je traktować z należytym szacunkiem, gdyż kryją w sobie "życie" sprzed wielu milionów lat.

Na początek zacznijmy od wyjaśnienia czym tak naprawdę są inkluzje w bursztynie bałtyckim? A więc inkluzją w bursztynie nazywa się wszystko to co się do niego dostało w sposób naturalny, kiedy 40 milionów lat temu żywica obficie spływała z drzew. Głównie są to rośliny i zwierzęta, które żyły w bursztynowym lesie, ale nie tylko. Mogą to być także pęcherzyki powietrza, krople wody, kurz, piasek czy kryształki pirytu. 

Bursztyny zawierające inkluzje są niezwykle cenne i stanowia nieocenione źródło informacji dla paleontologów i paleobotaników. Prowadząc badania nad inkluzjami można zrekonstruować skład bursztynowych lasów, zidentyfikować owady i drobne zwierzęta. Wiek inkluzji datowany jest na wiek bursztynu w którym się zachowały. Wartym uwagi też jest fakt, że zupełnie różne inkluzje zachowały się w bursztynie bałtyckim, inne w bursztynie dominikańskim czy libańskim, a jeszcze inne w kopalu kolumbijskim. Przede wszystkim różnice te wynikają stąd, że rośliny czy zwierzęta istniejące w czasach powstawania np. bursztynu libańskiego wymarły do czasu narodzin bursztynu bałtyckiego.

W bryłkach bursztynu bałtyckiego dominują inkluzje zwierzęce. Przede wszystkim spotykane są owady, których wielkość nie przekracza jednego centymetra. Bardzo rzadko zaś spotyka się większe owady. Na podstawie wieloletnich badań paleontologów, z pewnością możemy powiedzieć, że w bursztynowym lesie żyły ptaki, gady oraz ssaki. Dowodem na to są różnorakie inkluzje m.in. włosy ssaków, jaszczurki, muszle ślimaków czy ptasie pióra. W bursztynowych bryłach można spotkać także charakterystyczne wgniecenia, które swoim wyglądem przypominają odciski łap zwierząt.

Inkluzje roślinne są dość rzadkie i stanowią zaledwie około trzech procent wszystkich znajdowanych inkluzji organicznych. Opierając się na znalezionych fragmentach kory, drewna, kwiatów oraz zarodników, liści i igieł ustalono, że w bursztynowym lesie żyło około 215 gatunków roślin. Nie sposób wymienić tu wszystkie, ale dla przykłądu były to m.in. sekwoje, palmy daktylowe, dęby, kasztanowce, drzewa oliwne i cynamonowe, klony, dzikie wino, paprocie, trawy, krzewy herbaciane, mchy, porosty, grzyby oraz wiele gatunków drzew szpilkowych.

Inkluzje bursztynowe cieszą się wielką popularnością, dlatego bursztyny ze "śladami życia" osiągają znacznie wyższe ceny. Co za tym idzie? Nagminnym zjawiskiem jest tworzenie "sztucznych" inkluzji, od dawien dawna zatapia się w bursztynie rozmaite zwierzątka z jaszczurkami, krabami włącznie. Jest to fałszerstwo, a nieświadomy klient wszystko kupi. Najczęściej są to inkluzje zatopione w plastiku, ale niestety pojawiają się także perfekcyjne falsyfikaty, coraz trudniejsze do wykrycia. Dla przykładu mogą to być odpowiednio spreparowane współczesne organizmy zatopione w prasowanym bursztynie. Jak nie dać się oszukać? Jak się przed tym uchronić? Chcąc zakupić inkluzje powinno się posiadać minimalną wiedzę o bursztynie i samych inkluzjach, a zakupu dokonać w sprawdzonych i polecanych sklepach, żądając certyfikatu autentyczności.

Chcąc choć trochę zapoznać się z tematyką inkluzji oraz na własne oczy zobaczyć fragmenty świata sprzed milionów lat zachęcamy do odwiedzenia Amber Museum w Krakowie i wystawy "Bursztyn - jego piękno i dzieje". Serdecznie zapraszamy!